Tokat Yazmacılığı İzmir’de Yine Canlanıyor

UNUTULMAYA yüz tutmuş el sanatları ortasında yer alan Tokat yöresine mahsus ahşap baskı tekniğiyle yapılan yazmacılık, İzmir’de Somut Olmayan Kültürel Miras Taşıyıcısı unvanına sahip yazmacılık ve ahşap baskı ustası Emel Ardahanlı (68) tarafından yaygınlaştırılıyor. Ardahanlı, İzmir’de yeni ustalar yetiştirerek sanatın tekrar canlanmasına katkıda bulunuyor.

‘2000 YILINDAN BUGÜNE DEVAM ETTİRİYORUM’

Eşinin Tokatlı olmasının kendisini el baskı sanatına yönlendirdiğini aktaran Ardahanlı, “Tokat’la bağımız hiç bitmedi. Aile büyüklerimiz orada yaşıyorlar. Her gittiğimizde kendimi yazmacılar hanında bulurdum. Baskının sesleri, boyanın kokusu beni çekerdi. Atıf Arpacıoğlu ustamı orada buldum. Tokat yazmacılığıyla 40-45 yıl evvel tanıştım” dedi. 25 yıldır el baskı sanatını yaptığını söyleyen Ardahanlı, “Geçmişte kumaş boyama dersi veriyordum fakat yetmemeye başlamıştı. Kumaşları toplayıp hafta sonu Tokat’a gidip baskısını yapıp, öğrencilerime boyatıyordum. Sonra ustama ‘git, gel çok sıkıntı oluyor, sen bu işi bana öğret’ dedim. 2000 yılından bugüne devam ettiriyorum” diye konuştu.

‘TOKAT YAZMACILIĞI KLÂSİK YAPILMALI’

Tokat yazmacılığının klâsik biçimde yapılması gerektiğini vurgulayan Ardahanlı, “Günümüzde Tokat yazmacılığını kalıp ve kumaş boyası alıp, süngerle boyayı kalıba sürüp kumaşa basmak sanıyorlar. Her işin bir Çin malı var. Kalıplarımız ıhlamur ağacından el oymasıyla yapılıyor, makinadan çıkma değil. Boyalar da kök boya, kendimiz hazırlıyoruz. Ben her sene 3-4 sefer Tokat’a gidip ustamın atölyesinde boyaları hazırlarım, öğrencilerime de o boyaları veririm. Kumaş kök boyayı olduğu üzere emer, dokunduğunuzda boyanın katını hissetmezsiniz. Baskıya geçmeden ve sonrasında kumaşta yapılması gereken süreçler var. Onları da gerçek yaparsanız o kumaş artık sizinle, hatta sizden sonra da yaşar. Yıkadıkça rengi parlar. Çakma dediğim kumaşın üstünde boya kat bırakır, vakitle da rengi solar” dedi.

‘AMACIM SANATI TEKRAR CANLANDIRMAKTI, BAŞARDIM’

Ahşap kalıp oyma ve baskının Osmanlı’dan gelen 700 yıllık bir sanat olduğunu aktaran Ardahanlı, “Tokat’ta yazmacılar hanında bu işi yapan 12 usta var. Bu işe birinci başlarken maksadım Tokat’ta kaybolmaya yüz tutacak bu sanatı yine canlandırmaktı, başardığıma da inanıyorum. Bu mevzuda hem Tokat Belediyesi hem Tokat Valiliği ve Kültür Müdürlüğü tarafından çalışmalarıma verilmiş bir teşekkür var, Tokat için kültür elçisi seçildim. İzmir’de eğitimlerime kasım ayında başlıyorum, mayıs ayında bitiriyorum. Mayıs ayında öğrencilerimi toplayıp işin ana vatanına Tokat’a götürüyorum. Orada ustalarla birkaç gün çalışıyoruz, çok keyifli bir kültür gezisi oluyor” diye konuştu.

‘USTALARDAN ALDIĞIM ELİ ÖBÜR USTALARA VERİYORUM’

Tokat yazmacılığını öğrendiği Arpacıoğlu ailesinin dört jenerasyondur yazmacılık yaptığını söyleyen Ardahanlı, “Sebati usta Atıf, Ahmet ve Osman’ın babalarıydı. Arpacıoğlu yazma beni de dördüncü jenerasyon kabul etti ve tescillendirdi. Ben ustalardan el aldım. Bundan daha büyük onur ve gurur olmaz. Ben de ustalardan aldığım eli diğer ustalara veriyorum, yaşatmaya çalışıyorum. Gençlerin bu işe değer vermesi, bir yerden tutup sahiplenmesi en büyük arzum. Lakin ne olur işin gelenekselini yapalım, çakmasına yönelip işin kolayına kaçmayalım” dedi.

About The Author

admin

See author's posts