Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan Türk iktisadının ikinci çeyrek büyüme sayılarını pahalandıran Aydın Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Lideri Fevzi Çondur, Türkiye iktisadı büyüme trendini sürdürürken tarım kesiminde daralmanın kaygı oluşturduğuna dikkat çekerek tahlil tekliflerinde bulundu. Çondur, tarıma dayalı sanayi ve ihracat odaklı modele sürat verilmesi gerektiğini vurguladı.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2025 yılının ikinci çeyrek büyüme sayılarını açıkladı. Buna nazaran Türkiye iktisadı yılın ikinci çeyreğinde yüzde 4,8 büyüme kaydederek büyüme trendini üst üste 20’nci çeyreğe taşıdı. Lakin, iktisattaki genel büyümenin tersine tarım bölümü daralma eğilimini sürdürdü. Yılın birinci çeyreğinde yüzde 2,0 küçülen dal, ikinci çeyrekte de yüzde 3,5 oranında daraldı. Türkiye iktisadının yılın ikinci çeyreğinde yüzde 4,8 büyüme kaydettiğini belirten Aydın Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Lideri Fevzi Çondur, “2025 yılının ikinci çeyreğinde inşaat kesimi yüzde 10,9’luk büyümeye imza atarken, bilgi ve irtibat faaliyetleri yüzde 7,1, sanayi bölümü yüzde 6,1, ticaret, ulaştırma, konaklama ve yiyecek hizmetleri yüzde 5,6, mesleksel, idari ve takviye hizmet faaliyetleri yüzde 5,4, eser üzerindeki vergiler eksi sübvansiyonlar yüzde 3,0, finans ve sigorta faaliyetleri yüzde 2,6, gayrimenkul faaliyetleri yüzde 2,6 ve öbür hizmet faaliyetleri yüzde 2,1 arttı. Hane halkı sonuncu tüketim harcamaları 2025 yılının ikinci çeyreğinde yüzde 5,1 artış gösterirken, mal ve hizmet ihracatı 2025 yılı ikinci çeyreğinde yüzde 1,7, ithalatı ise yüzde 8,8 arttı” diye konuştu.
“Tarımsal girdi maliyetleri ve iklim riskleri”
Fevzi Çondur, Türkiye iktisadının genel büyümesine karşın tarım kesiminde yaşanan daralmanın dikkatle takip edilmesi gerektiğini vurgulayarak “Üreticimizin temel girdilerinde (gübre, tohum, yakıt vb.) maliyetler önemli halde arttı. Lakin eser fiyatları tıpkı oranda yükselmedi. Bu durum çiftçilerimizi sıkıntı durumda bırakıyor. Bu durum, üreticilerin üretimden uzaklaşmasına yol açıyor. Ayrıyeten son yıllarda tesirini artıran kuraklık ve Nisan ayında yaşanan don olayları ziraî üretimi olumsuz etkiledi. Türkiye, son 60 yılın en şiddetli kuraklığıyla karşı karşıya. Bu süreç bilhassa tahıl, zerzevat ve meyve üretiminde önemli kayıplara neden oldu. Birtakım bölgelerde buğday randımanları yarı yarıya düştü, meyve hasatlarında dramatik kayıplar yaşandı” dedi.
“Tarımdaki yapısal sıkıntılar ve takviye ihtiyacı”
Tarım bölümünde yaşanan küçülmenin yapısal sebeplerine de dikkat çeken Çondur, “Türkiye’de sulamanın büyük bir kısmı yüzeysel usullerle yapılıyor ve bu da önemli su kayıplarına yol açıyor. Ziraî üretim planlama süreçlerinde yaşanan belirsizlikler, üreticilerimizin inancını zedeliyor. Destekleme modellerindeki sık değişiklikler uzun vadeli yatırım kararlarını zorlaştırıyor. Mevcut takviye sistemlerinin alana gereğince süratli ve yaygın formda yansımaması, bilhassa küçük ölçekli üreticilerin kırılganlığını artırıyor. Çiftçilerimizin hem yüksek maliyetler hem de iklim değişikliğinin olumsuz tesirleri karşısında üretimden uzaklaşmaması için tarımın kararlılıkla desteklenmesi gerekiyor. Ayrıyeten, değişen iklim kaidelerine uyumlu eser desenlerinin planlanması büyük değer taşıyor” diye konuştu.
“Tarımsal üretim ve ihracat odaklı strateji vurgusu”
Çondur, Türkiye’nin ziraî potansiyeline dikkat çekerek, artan global besin talebi karşısında ziraî üretimin stratejik ehemmiyetini hatırlatıp, “Dünyada inançlı ve sağlıklı besine olan talep her geçen gün artıyor. Bu çerçevede ekonomi idaremizin ziraî üretimi güçlü halde desteklemesi, tarıma dayalı endüstriye ve ihracat odaklı bir modele sürat vermesi gerektiğini düşünüyoruz” tabirlerini kullandı. – AYDIN
About The Author
More Stories
Kuşadası’nda Deniz ve Kıyı Paklığı Aktifliği Düzenlendi
Manisa’da Uyuşturucu ile Yakalanan Kuşkulu Gözaltına Alındı
İzmir Körfezi’nde Kirlilik Büyüyor, Balık Vefatları Başladı